واکاوی نقش توانمند سازی متاثر از رویکرد برنامه ریزی در توسعه اجتماعی – فرهنگی پایدار سکونتگاه‌های روستایی بخش مرکزی شهرستان همدان

چکیده

بدیهی است با اینکه توانمندسازی در تغییرشیوه زندگی ساکنان روستایی موثر است اما به دلیل غلبه رویکرد عقلایی گرایی در نظام برنامه ریزی ایران جایگاه توانمندسازی ساکنان روستایی در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست-گذاری‌ها کشور مورد توجه قرار نگرفته است. در پژوهش حاضر که به شیوه اسنادی و پیمایشی انجام شده، هدف بررسی تاثیر نوع برنامه ریزی در توانمندسازی روستاییان و در نهایت اثر آن در توسعه اجتماعی – فرهنگی پایدار سکونتگاه‌های روستایی است. جامعه آماری این تحقیق سکونتگاه روستایی دارای سکنه بخش مرکزی پیرامون شهرستان همدان است. از کل 107 روستای دارای سکنه شهرستان همدان 50 سکونتگاه به صورت تصادفی انتخاب شدند.انتخاب سکونتگاه‌های روستایی با استفاده از نمونه‌گیری ترکیبی تصادفی شامل نمونه‌گیری نسبی یا طبقه‌ای بوده است. حجم نمونه انتخاب شده برابر با 382 خانوار به صورت تصادفی است.جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات علاوه بر فنون توصیفی ازضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چند متغیره برای سنجش رابطه و اثرگذاری بین متغیرهای پژوهش استفاده شد.نتایج بدست آمده نشان داد از تعداد 14 شاخص مورد بررسی تعداد 7 شاخص(آموزش واطلاع رسانی، نوع ونحوه مشارکت،سرمایه اجتماعی، بهبود سطح زندگی افراد ،خود تعیینی،اعتمادواطمینان و شفاف سازی) ازنظر کارشناسان و پاسخگویان روستایی در ارتبـاط بـا مؤلفـه توسـعه اجتماعی- فرهنگی روسـتاهای موردمطالعه، رابطه همبستگی معنی داری دارند. در واقع نتایج بدست آمده از آزمون پیرسون نشان دهنده وجود رابطه بین رویکرد برنامه ریزی با توانمندسازی و توسـعه اجتماعی – فرهنگی پایدار روستاهای ناحیه موردمطالعه است.