مشروعیت دولت صفوی و شکل‌گیری نهادهای دینی شیعی
کلمات کلیدی:
Safavid, religion, Shi'a Islam, Shi'a institutionsچکیده
مؤلفه‌های گوناگونی در شکل‌گیری فرهنگ هر ملت یا پیروان هر مذهبی مؤثر است. بررسی همه جانبه تاریخ فرهنگی هر ملتی، نیازمند توجه به تمامی علل و عواملی است که در فرآیند شکل‌گیری تاریخ فرهنگی آن‌ها دخالت دارد. از جمله این علل و عوامل، توجه به کارکردهای دین و مذهب است که از مؤلفه‌های بسیار تأثیرگذار در تاریخ فرهنگی ملت‌ها به شمار می‌رود. در بررسی حکومت صفویان، مذهب و نیروهای وابسته به آن نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند، در واقع حکومتی که شاه اسماعیل اول در 907 ه. ق تأسیس کرد، حکومتی مذهبی، بر پایه شاخص‌های دینی موجود در جامعه بود. حاکمان صفویه توانستند با اتکاء بر نهاد دین روند شکل‌گیری قدرت دنیوی خود را تسریع بخشند نقش دین و مذهب در شکل‌گیری، رسمی شدن، تداوم و استمرار و سرانجام فروپاشی دولت صفویه کامل نمایان است اگر چه دولت صفویه بر اساس مذهب و نیروهای وابسته مذهبی شکل گرفت اما عنصر فرهنگ و سیر تحولی آن با تشکیل حکومت و استواری آن رونق بالایی یافت. پژوهش حاضر با بررسی نقش دین و مذهب تشیع در فرهنگ ایران عصر صفوی پرداخته است. مهم‌ترین دستاورد و یافته این نوشته، شناسایی و تحلیل برخی از باورها، آیین‌ها، نهادها، و نمادهای شیعی است که در فرآیند شکل‌گیری فرهنگ ایرانیان این دوره، نقش و مثبتی داشته است. از این‌رو این نوشتار عوامل و موضوعاتی را بررسی خواهد کرد که در عملکرد و رفتار اجتماعی و فرهنگی ایرانیان عصر صفوی، تأثیرگذار بوده است.
دانلودها
