فراتحلیل بررسی عوامل مؤثر بر اعتیاد در استان همدان طی سال‌های 1391 تا 1400

چکیده

اعتیاد به مواد مخدر‌، از مهم ترین مسائل اجتماعی امروز در همه جوامع است که زمینه ساز بروز بسیاری از آسیب‌ها و انحرافات‌ بعدی اجتماعی‌ شده‌ است. این پژوهش با هدف فراتحلیل پژوهش­های انجام شده در حوزه عوامل موثر بر اعتیاد در 10 سال گذشته در استان همدان انجام شده است. جامعه پژوهش، طرح‌های تحقیقاتی مشترک دفتر امور اجتماعی و دفتر امنیتی انتظامی استانداری همدان می­باشد که سالانه در زمینه عوامل موثر بر اعتیاد به جمعی از پژوهشگران برای اجرا واگذار می­گردد. یک پژوهش از میان پژوهش‌های انجام شده انتخاب و مناسب تشخیص داده شد و ثبت شدند. برای انجام تحلیل آن از نرم افزار اکسل و نسخه دوم نرم افزارCMA استفاده شد. در بررسی متغیرهای اجتماعی اندازه اثر در مدل ثابت برابر با 292/0و در مدل تصادفی برابر با 303/0که هر دو مدل معنادار بود. در بررسی عوامل فردی در مدل ثابت، اندازه اثر برابر با 149/0-و معنادار و در مدل تصادفی برابر با 111/0- که معنادار نبود. در بررسی عوامل خانوادگی در مدل ثابت اندازه اثر برابر با 125/0-و معنادار و در مدل تصادفی برابر با 115/0- که معنادار نبود. نتایج به طورکلی نشان داد که درهر سه گروه مورد بررسی، ناهمگنی وجود دارد. نتایج آزمون رگرسیون ایگر در سه طبقه فردی، خانوادگی واجتماعی بیانگر عدم انحراف معنادار از خط رگرسیونی و در نتیجه عدم سوگیری می‌باشند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد عوامل اجتماعی دارای بالاترین تاثیر در گرایش به اعتیاد می‌باشد و بعد از آن عوامل فردی و عوامل خانوادگی به ترتیب بیشترین تاثیر را در میزان اعتیاد دارند. با این وجود معاشرت با دوستان افراد ناباب، بیکاری، پایین بودن سن ازدواج و مشکلات خانوادگی ناشی از ازدواج زودرس(مخصوصاً در شهرستان‌های استان)،طلاق والدین، فقر اقتصادی خانواده، حاشیه نشینی، کاهش ارزش‌های اجتماعی در جامعه و در نهایت بازار ارزان مواد مخدر از جمله مهمترین عوامل اثر گذار بر اعتیاد افراد در استان همدان می‌باشد.