لزوم بازآفرینی افسانه‌های کهن ایرانی برای کودکان

چکیده

افسانه‌ها از دیرباز به همراه بشر بوده‌اند. برای طول عمر این گونة داستانی دلائل متعددی بیان شده است از جمله نیاز انسان‌ها به نقل و شنیدن روایت؛ یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این قالب کهن داستانی، که باعث مانایی و پویایی آن شده است، انتقال سینه به سینه است که باعث می‌شود هرکس از هر منطقة جغرافیایی و از هر دورة زمانی، داستان را به نحوی روایت کند. درواقع افسانه‌ها همراه با زمانة راوی و مخاطب خود تغییر و خود را با آن سازگار می‌کنند. بسیاری از افسانه‌ها از سوی نویسندگان امروزی بازنویسی یا بازآفرینی می‌شوند و به عنوان داستان کودک به مخاطب عرضه می‌شوند؛ درحالی‌که دربارة عرضة قصه‌ها به کودکان با سؤالی مهمی مواجهیم: آیا آموزه‌های قصه‌ها برای کودک مناسب است؟ به همین دلیل یکی از معروف‌ترین افسانه‌های ایرانی (قصة خاله سوسکه) که بارها چاپ شده است، انتخاب و آموزه‌های آن را با ویژگی‌های دریافتی گروه سنی مخاطب (4 تا 7 سال) بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که بیشتر آموزه‌های این افسانه برای کودک امروزی مناسب نیست؛ مگر اینکه همچون روند طبیعی تطور افسانه‌ها (تغییر همزمان با جامعه) بازآفرینی و مناسب‌سازی شوند.