نگاهی به رابطه فرهنگ و اقتصاد در دوره پهلوی دوم

چکیده

جامعه‌ای به توسعه پایدار دست پیدا خواهد کرد که بتواند توازن مناسبی بین چهار بخش اقتصاد، اجتماع، فرهنگ و سیاست برقرار کند. این توازن به معنای رشد هم زمان و روابط دو سویه بین هر رکن می‌باشد. ایران در دوره پهلوی دوم یک فرصتی طلایی برای رسیدن به توسعه اقتصادی داشت. در این زمان شاخص رشد اقتصادی ایران ۳۸۹ درصد افزایش یافت و تولید ناخالص نیز از ۴ میلیارد دلار در سال ۱۹۷۷ به ۵۱ میلیارد دلار رسید، اما این درآمد نه توسعه اقتصادی به دنبال داشت نه موجب توسعه در سایر بخش‌های مهم از جمله فرهنگ شد. از اینرو این پژوهش به بررسی رابطه فرهنگ و اقتصاد در دوره پهلوی دوم به روش کیفی-توصیفی می پردازد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد آنچه در جامعه ایران آن دوره در حال روی دادن بود، اقتدار اقتصاد بر فرهنگ بود. اقتصاد چنان تسلط مادی و معنوی بر فرهنگ داشت که بسیاری از مناسبات اخلاقی را در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی از بین برده و یا کمرنگ کرده بود.