تحلیل عوامل اجتماعی و سیاسی مؤثر بر ترویج موسیقی سنتی ایرانی و نقش آن در بازتعریف هویت ملی و فرهنگی
کلمات کلیدی:
موسیقی سنتی, ارزش, اصالت, بازگشت به خویش, مدرنیزاسیونچکیده
این پژوهش به تحلیل عواملی می‌پردازد که از دهه چهل موجب ترویج ارزش‌هایی چون "معنویت"، "سنت"، "اصالت" و "ایرانیت" در موسیقی ایرانی شدند. این ارزش‌ها باعث تبدیل موسیقی ایرانی به نماد هویت ملی و مقدس شدند. دو جریان تأثیرگذار شامل سیاست‌های رژیم پهلوی برای مدرنیزاسیون و تلاش‌های فرهنگی از بالا و تغییرات اجتماعی از پایین در این روند نقش داشتند. از سوی دیگر، واکنش‌های گروه‌های مخالف به سیاست‌های رژیم پهلوی و مقابله با غرب‌گرایی در این دوران، به‌ویژه در قالب گفتمان "بازگشت به خویش"، نقش بسزایی در ترویج موسیقی سنتی ایرانی داشت. این واکنش‌ها در برابر سیاست‌های مدرنیزاسیون و گسترش فرهنگ غربی، تلاش کردند که به‌واسطه موسیقی، ارزش‌های سنتی و ملی ایران را حفظ و ارتقا دهند. در این دوران، بسیاری از هنرمندان و دست‌اندرکاران موسیقی ایرانی با توجه به این گفتمان‌ها و با تأکید بر ارزش‌های سنتی، به احیای موسیقی ردیف ایرانی پرداختند و آن را به عنوان نماد اصالت و هویت ایرانی تقویت کردند. این دو جریان، یکی از بالا و دیگری از پایین، نه تنها موجب شکوفایی و احیای موسیقی سنتی ایران شدند، بلکه در شکل‌گیری هویت فرهنگی و موسیقایی دوران نقش مهمی ایفا کردند. بنابراین، روندی که به ترویج و بازتعریف موسیقی ایرانی منجر شد، به‌طور همزمان از تأثیرات نهادهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن دوران نشأت می‌گیرد و نشان‌دهنده تعامل میان گفتمان‌های فرهنگی مختلف است که در نهایت منجر به شکل‌گیری هویت ملی و فرهنگی ایرانی در حوزه موسیقی شد. این روند همچنان ادامه دارد، چرا که آثار و دیدگاه‌های افراد تأثیرگذار در آن دوران همچنان در حال بازتولید و تجدید خود هستند.
دانلودها
مراجع
Boroujerdi, M. (1996). Iraman Intelectuals and the West: The Tormented Triumph of Nativism. Syracuse: Syracuse University Press.
Danilo, A. (2004). Reports of speeches. Mahoor Quarterly, 25, 169-174.
Gorgin, I. (1971). Rethinking the Art Festival: The Fifth Shiraz Art Festival. Public Relations Organization of the Art Festival Persepolis.
Mosayebzadeh, A. (2003). A look at the history of the Center for Preservation and Dissemination of Iranian Music. Mahoor Quarterly, 20, 17-96.
Said, E. W. (1978). Orientalism. New York: Pantheon.
Saigon, A. (2004). A reflection on the report. Mahoor Quarterly, 25, 175-178.
Shamloo, A. (2010). An article by Ahmad Shamloo coinciding with Stockhausen's presence in Iran. Cultural and Music Monthly, 29, 18-20.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Alireza Khazali (Corresponding Author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
