تبیین ایدئولوژی و برنامه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی حزب مردم ایران (1333-1357)

چکیده

مسئله تحقیق حاضر واکاوی ایدئولوژی حزب مردم ایران و بررسی برنامه‌های این حزب در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی‌ است. با رویکرد تحلیلی و توصیفی به منابع و داده‌های تاریخی، پاسخ‌هایی به مسئله فوق‌ داده شد. بر پایه نتایج تحقیق، حزب بر اساس تحلیل دورانی خود، جامعه ایران را در آستانه گذار به یک تحول اجتماعی ارزیابی و در راستای تحقق آن، برنامه‌ای را مبتنی بر یک ایدئولوژی تبلیغ می‌کرد. ایدئولوژی مورد نظر آن، سوسیالیسم بر پایه خداپرستی‌ای بود که ضمن توجه به سوسیالیسم اخلاقی و انسانی بر هویت دینی در شکل توحیدی تأکید داشت. افزون بر این، حزب در عرصه سیاسی به دنبال براندازی نظام سلطنتی و برقراری نظامی دموکراتیک و در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی به دنبال تحول و تحقق سوسیالیستی با محوریت حقوق و آزادی‌های اساسی مردم، ریشه‌کن ساختن فقر و بیکاری، تهیه کار و نان و فراهم‌کردن شرایط آموزش و بهداشت برای همه، اتخاذ سیاست اقتصادی ملی و پیگیری برنامه‌های رشد و توسعه اقتصادی، تقویت تولیدات داخلی و توزیع عادلانه ثروت، تجدید سازمان اداری و ... بود. استراتژی گذار در برنامه مذکور، بر این پایه استوار بود که به دلیل عدم شایستگی نظام کهنه در جوابگویی به خواست‌های مردم و ناتوانی طبقات اجتماعی در تصاحب قدرت از مسیر کلاسیک، باید یک گروه سیاسی و انقلابی از طریق مبارزه فراگیر و دامنه‌دار قدرت سیاسی و حکومتی را از طبقه حاکم سلب و خود جانشین آن شده و تحول و دگرگونی در کلیه شئون اجتماعی را محقق سازد.