نگاهی به رابطه فرهنگ و جامعه در دوره پهلوی دوم

چکیده

در دوره پهلوی دوم، با فراگیر شدن نوسازی در ابعاد مختلف نظام اجتماعی، تغییرات عمده ای در ساختارهای اقتصادی، فرهنگی، اداری و اجتماعی به وجود آمد. این تغییرات از طریق ایجاد تحول در ثروت مادی، سبک معیشت، سرمایه فرهنگی و منزلت اجتماعی افراد، زمینه ساز افزایش تحرک اجتماعی و سیال شدن ساختار اجتماعی گردید. به همین منظور در این مقاله به بررسی ارتباط فرهنگ و جامعه و تاثیراتی که این دو متغیر بر یکدیگر داشتند، پرداختیم. نتایج به دست آمده از طریق تحلیل محتوای 10 مقاله و پایان نامه نشان داد؛ آنچه که در جامعه ایران آن زمان در حال گذشتن بود چیزی جز «بازگشت به ایران باستان با رویکرد سکولاریزه غربی» نبود. شکوه ایران باستان و رویای بازگشت به آن دوره بهانه و دستاویزی برای پهلوی دوم بود تا بتواند چهره بین المللی قدرتمندی از خود در رقابت با دولت های غربی نشان دهد. دولت پهلوی دوم با تکیه بر دخالت های همه جانبه آمریکاییان در امور اجتماعی و فرهنگی کشور طبقه متوسط جدیدی را بنا نهاد که تفاوت‌های فاحش و اغراق آمیزی با فرهنگ بومی و سنتی ایرانی داشت.