نقش غلامحسین خان شهاب الملک در ثبات سیاسی _ اجتماعی حکومت پشتکوه ( اواخر دوره قاجار )

چکیده

منطقه پشتکوه در اواخر دوره قاجار شاهد مظاهر مختلف بی ثباتی بوده است. اختلافات مرزی با عثمانی، کشمکش های سیاسی، عدم مراقبت متولیان امر، مسائل اقتصادی و مهاجرت گسترده اهالی، باعث بی ثباتی سیاسی و اجتماعی گردیده بود. غلامحسین خان شهاب الملک که حضوری فعال در سیاست و حکومت داشت، در غیاب نهادهای سیاسی، اقداماتی در ساحات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به منظور ترمیم و بهبود وضعیت موجود در منطقه انجام داده است. این پژوهش کوششی است برای پاسخ دادن به این پرسش که: غلامحسین خان شهاب الملک چه نقشی در ثبات سیاسی ــ اجتماعی حکومت پشتکوه در اواخر دوره قاجار داشته است؟ و در پی آزمودن این فرضیه که: شهاب الملک، با کفایت و قانونمندی و با تنظیم مناسبات حکومت و تابعان، و نیز اطمینان بخشی به گروههای متفرق، توانسته بود ثبات سیاسی- اجتماعی حکومت پشتکوه را در اواخر دوره قاجار بهبود ببخشد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و بخشی از اسناد و مدارک مورد بررسی در این پژوهش، برای نخستین بار است که منتشر میشود. همچنین نظریه هانتینگتون به عنوان چارچوب نظری پژوهش به کار گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شهاب الملک توانسته بود با حسن سلوک و رعایت لوازم سرپرستی و مواظبت از اهالی،‌ گروه های متفرق را ساماندهی، و با عمل در چارچوب موازین، به انجام تکالیف دیوانی و ادای حقوق اهالی مساعدت رسانده و‌ ثبات در حکومت پشتکوه را بهبود ببخشد.