بررسی تحلیلی فقر چندبعدی در مناطق شهری و روستایی ایران

چکیده

این پژوهش با هدف اندازه‌گیری و تحلیل فقر چندبعدی در ایران با استفاده از شاخص الکایر - فوستر (AF) در پنج بعد آموزش، اشتغال، استاندارد زندگی، سلامت و مسکن انجام شده است. بازه زمانی مورد بررسی شامل سال‌های 1396 تا 1398 است. نتایج نشان داد که در مناطق روستایی حدود 28 درصد و در مناطق شهری حدود 25 درصد افراد فقیر هستند. همچنین، حدود 51 درصد افراد فقیر در مناطق روستایی و 49 درصد در مناطق شهری زندگی می‌کنند. بیشترین میزان محرومیت در هر دو منطقه مربوط به بعد اشتغال است که حدود 40 درصد می‌باشد. در سایر ابعاد، میزان محرومیت به ترتیب 16 درصد در آموزش، 4 درصد در استاندارد زندگی، 24.5 درصد در سلامت و 15.5 درصد در مسکن است. شاخص فقر چندبعدی در مناطق شهری و روستایی به ترتیب 10 و 11.5 درصد محاسبه شده است. یافته‌ها نشان داد که زنان در هر دو منطقه به‌ویژه در بعد آموزش دارای محرومیت بیشتری هستند. این مطالعه نشان می‌دهد که فقر یک پدیده چندبعدی است و سیاست‌گذاری‌های موثر برای کاهش فقر نیازمند توجه به تمامی ابعاد آن می‌باشد. بر اساس نتایج، بهبود شرایط اشتغال و ارتقاء استانداردهای زندگی از اولویت‌های اصلی برای کاهش فقر در جامعه است. همچنین، توجه ویژه به بهبود خدمات سلامت و آموزش به‌ویژه برای زنان، ضروری است. این پژوهش نشان می‌دهد که سیاست‌های هدفمند و دقیق می‌تواند نقش موثری در کاهش فقر و نابرابری‌های اجتماعی داشته باشد.