حضور ایالات متحده در خاورمیانه و خلیج فارس و افزایش تنش سیاسی- اقتصادی میان ایران و عربستان

چکیده

روابط ایران و عربستان قبل و بعد از انقلاب اسلامی بین رقابت و همکاری در نوسان بوده است که از عوامل مختلف ژئوپلیتیکی، ژئوکالچر، ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک در سه سطح دولتی، میان دولتی و ساختاری نشأت می‌گیرد و این اختلافات باعث شده است که مذاکرات آن‌ها به بن‌بست برسد یا نتایج طولانی‌مدتی برای همکاری به دنبال نداشته باشد. این پژوهش به دنبال آن است با بررسی دو بازیگر مجموعه امنیتی خاورمیانه و خلیج‌فارس یعنی ایران و عربستان، تأثیر نفوذ و اقدامات ایالات‌متحده بر تنش سیاسی و اقتصادی میان این دو بازیگر را مورد واکاوی قرار دهد. روش این پژوهش کتابخانه و مرور پیشینه موضوع و از نظر هدف کاربردی است. سؤال اصلی که مطرح می‌شود این است که: ایالات‌متحده چه تأثیری بر تشدید اختلافات، منازعه و رقابت‌های ایران و عربستان در مجموعه امنیتی خاورمیانه داشته است؟ برای پاسخ به سؤال فوق در چارچوب مجموعه امنیت منطقه‌ای و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، این فرضیه به سنجش گذاشته می‌شود که: منافع سیاسی- اقتصادی منطقه‌ای ایالات‌متحده در خاورمیانه و خلیج‌فارس از طریق نگه‌داشتن روابط ایران و عربستان در حالت تنش و منازعه تأمین می‌شود؛ به همین دلیل از طریق نفوذ و تأثیرگذاری بر عربستان و ایجاد تنش‌های منطقه‌ای مانع ایجاد روابط مبتنی بر همکاری طولانی‌مدت میان آن‌ها می‌شود.