ارتباط متقابل مسلمانان با زرتشتیان در دوران خلفای راشدین

چکیده

ورود اسلام به ایران موجب تشدید برخی تنش های فکری و عملی در میان ایرانیان گردید. در این دوره دین زرتشتی تحت تأثیر اسلام قرار گرفت و متقابلاً بر شکل‌های ایرانی اسلامی مانند تصوف و مذهب شیعه تأثیراتی گذاشت که به روشنی قابل بررسی است. روی آوردن از دین زرتشتی به دین اسلام به معنای پذیرفتن جنبه هایی از باورها، رفتارها، عادت‌ها و سلیقه ها بود که مسلمانان عرب و ایرانی را از دیگران متمایز می‌کرد. در این مقاله برآنیم تا با شیوه توصیفی- تحلیلی چگونگی وضعیت دینی زرتشتیان را در ایران پس از اسلام در دوران چهار خلیفه اول روشن سازیم و با ذکر محدودیت ها و تنگناهای آنان از یک سو، و بیان تلاشها و اقداماتی که باعث برخورداری آن‌ها از بعضی حقوق و امتیازات گردید از سوی دیگر، جایگاه زرتشتیان را در جامعه این چهر خلیفه توصیف کنیم، و امور داخلی آنان و تأثیرات این دو دین بر یکدیگر را تشریح نماییم و به چگونگی تعامل آنان در جامعه مسلمان بپردازیم. بررسی این تعاملات که می تواند از جنبه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و دینی صورت بگیرد، بدون شک نقش مهمی در ارائه تصویری روشن تر از تاریخ اجتماعی-فرهنگی سده‌های آغازین دوره اسلامی در ایران خواهد داشت . بنابراین انجام این تحقیق می‌تواند در تعاملات میان دو جامعه زرتشتی و مسلمان راه گشا باشد و سطح اطلاعات ما را در خصوص پیوند ادیان و تأثیرات آنان بر یکدیگر ارتقاء بخشد.