بررسی و تحلیل نقش علینقی عالیخانی در تحولات اقتصادی دهة چهل شمسی (۱۳۴۰)

چکیده

محمدرضا پهلوی که پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به‌تدریج در قامت یک حاکم مستبد ظاهر می‌شد نیم‌نگاهی نیز به تحولات اقتصادی داشت. بهره‌گیری از نخبگان فن سالار یکی از ابزارهای وی برای تغییر در اقتصاد ایران بود. علینقی عالیخانی از تکنوکرات‌های تحصیل‌کرده در رشته اقتصاد مدت هفت سال ادارة وزارت اقتصاد را برعهده گرفت. وی توانست گام‌های مؤثری در تحول اقتصاد سنتی به‌سوی مدرن با مشارکت بخش‌های دولتی و خصوصی بردارد. بررسی کارنامه علینقی عالیخانی در مقام وزارت اقتصاد، عوامل و پیامدهای عزل وی و میراثی که از خود برجای نهاد، هدف اصلی پژوهش است که بر مبنای این سوال استوار می‌باشد: علینقی عالیخانی چه نقشی در تحولات اقتصادی دهه 1340 ایفا کرده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد عالیخانی توانست با راهکارهایش از جمله فعال کردن بخش خصوصی نه تنها به رکود اقتصادی پیشین پایان دهد بلکه رشد اقتصادی بی نظیری در کنار تورم پایین را برای یک دهه رقم زند. این نوشتار از جمله تحقیقات تاریخی نظری به شمار می‌آید. اطلاعات مربوط به پژوهش به‌صورت کتابخانه‌ای مقالات و سایت‌ها جمع‌آوری شده و به شیوة توصیفی، تحلیلی به نگارش درآمده است.