اقتدارگرایی تمدنی و تقابل فرهنگی نخبگان تمدن اسلامی چالش امویان و هاشمیان
کلمات کلیدی:
بنی هاشم, بنی امیه , تقابل فرهنگی , جزیره العرب, تمدن اسلامیچکیده
در طی قرون 5 و 6 میلادی، طایفه قریش بر سرزمین حجاز و شهر مهم آن مکه تسلط یافت و به پشتوانه کلیدداری کعبه و فعالیتهای تجاری، دو تیره خاندانی خود به نام های بنی هاشم و بنی امیه را از اعتبار و تمکن وافر بهره مند ساخت، ضمن آن که رقابتی را بین هاشمیان و امویان شکل داد که بر روند تاریخ سیاسی و اجتماعی –فرهنگی جزیره العرب و تحولات تمدن نوپای اسلامی تاثیرات گوناگونی گذاشت.
این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی به دنبال بازخوانی علل و عوامل تقابل بنی امیه و بنی هاشم بر سر زعامت مقتدرانه و فراگیر در حجاز و نجد و در آستانه برآمدن دین اسلام می باشد. نتیجه تحقیق نشان میدهد که با وجود همطرازی منزلت اجتماعی دو تیره، فرازمندی پایگاه اجتماعی هاشمیان نسبت به برتری توان اقتصادی امویان و همچنین باور بنی هاشم به فاصلۀ حداقلی صاحبان قدرت با مردم، به آنها توان و فرصت بخشید تا متفاوت از پایگاه بنی امیه، جایگاهی مردمی و مشروع پیدا کنند و این مقبولیت، رشک و هماوردجوئی امویان را برانگیخت. رقابتی که در طول دوره تمدن سازی اعراب و استقرار حکومت خلیفگان عرب تداوم یافت.