بررسی تمایل جمهوری اسلامی به اتحاد با ارمنستان، در مناقشه قره باغ و تاثیر آن بر روابط استراتژیک ایران با آذربایجان

چکیده

مناقشه حل نشده بین آذربایجان و ارمنستان بر سر قره‌باغ یکی از نگران‌کننده‌ترین درگیری‌های حل نشده در منطقه قفقاز است، هم به این دلیل که دو کشور مستقل در آن دخالت دارند و هم به دلیل اینکه سه قدرت اصلی منطقه - روسیه، ترکیه و ایران - همگی موضع متفاوتی دارند. این امر، امنیت را در سراسر قفقاز و منطقه دریای سیاه تضعیف نموده و کشورها و متحدان آن‌ها را قطبی کرده موجب ایجاد خلاء امنیتی شده است، که گسترش چالش‌های امنیتی فراملی را تشویق می‌کند. علاوه بر خطرات امنیتی شدیدی که منطقه ممکن است با آن مواجه شود، قفقاز جنوبی قبلاً به دلیل جنگ و عمدتاً تحریم‌های گسترده علیه روسیه فشار اقتصادی قابل‌توجهی را تجربه کرده است. قفقاز جنوبی دارای سابقه طولانی درگیری‌ها و تسلط روسیه به درجات مختلف است که اکنون ممکن است ادامه یابد و حتی بدتر شود. بااین‌حال، این احتمال نیز وجود دارد که شوک اقدامات روسیه در اوکراین و تغییر نظم بین‌المللی ممکن است الگوهای رفتاری تاریخی را تغییر دهد. نتایج یافتههای پژوهش نشان میدهد؛ روسیه و ایران متحدان ارمنی محسوب می‌شوند درحالی‌که ترکیه و اسرائیل از آذربایجان حمایت می‌کنند. روسیه همچنان یکی از سهامداران اصلی منطقه در مورد مناقشه است. مسکو از نظر تاریخی با توجه به میراث مشترک اتحاد جماهیر شوروی با درگیری‌ها مرتبط بوده است. روس‌ها نیز عمدتاً از سوی ارمنستان و قره‌باغ کوهستانی به دلیل تلاش برای یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز با مشارکت دائمی خود در فرآیندهای مختلف صلح، اعتبار دارند. ترکیه رابطه قوی با برادران ترک خود در آذربایجان دارد و آن را دروازه‌ای به منطقه می‌داند. این جنگ تغییر چشمگیری در موازنه قوا در منطقه داشت. درحالی‌که آذربایجان اکنون به‌وضوح بر صحنه سیاسی و نظامی منطقه تسلط دارد، قدرت و نفوذ ارمنستان به‌شدت تضعیف شده است. جنگ دوم قره‌باغ، نقش ایران در