اثرات فرهنگی ، اجتماعی و عمرانی استقرار و تأسیس بلدیه در عصر پهلوی اول در منطقه استرآباد

چکیده

استرآباد که امروزه گرگان نامیده می‌شود از عصر ساسانی و به صورت یک قلعه نظامی در شمال ایران تجلی یافت و همواره به عنوان یکی از شهرها و مراکز مهم در شمال ایران نمود داشته است. استقرار اقوام متعدد از جمله فارس، ترکمن، ترک، کرد، بلوچ، سیستانی، قزاق، خراسانی و... که به مرور زمان به این منطقه مهاجرت نمودند رنگین کمانی از اقوام و موجب اثر گذاری متقابل فرهنگ‌ها و سنن مختلف بر یکدیگر شده و این منطقه را به ایران کوچک بدل ساخته است. در اواخر دوره قاجار نهضت مشروطه به عنوان یک حرکت بنیادین تأثیر عمیق و سریعی در این منطقه داشته است. نارضایتی عموم مردم منطقه از رفتار خوانین قاجار در استرآباد با توجه به استقرار بخشی از بزرگان این سلسله در این دیار و همچنین حضور ادبا و روشنفکران و اثرگذاری ایشان در جامعه از سوی دیگر از دلایل اصلی تشدید اثر بخشی نهضت مذکور بوده است. در این شرایط سیاست‌های نوگرایانه و تجدد خواهی پهلوی اول و به تبع آن اجرای قانون بلدیه در استرآباد، مانند سایر شهرها، علاوه بر تغییر ظاهر در حوزه شهرسازی و ایجاد زیرساخت‌های عمرانی موجب تغییرات و تحولات عمیق اجتماعی و فرهنگی و نوع رفتار مردم خصوصاً طبقه میانی در استرآباد گردید.